کتمان درآمد، به معنای پنهان‌کردن بخشی از درآمد واقعی از دید سازمان امور مالیاتی است و یکی از جرائم مالیاتی محسوب می‌شود که عواقب سنگینی برای کسب‌وکارها دارد.
کتمان درآمد چیست؟
کتمان درآمد زمانی رخ می‌دهد که یک مودی مالیاتی (شخص حقیقی یا حقوقی) در اظهارنامه مالیاتی خود، درآمدها یا فروش واقعی خود را کمتر از میزان حقیقی اعلام کند. این عمل می‌تواند به صورت‌های مختلفی انجام شود، از جمله:
- ثبت نادرست فاکتورها: ثبت فاکتورهای فروش با مبالغ کمتر از واقعیت
- ثبت نکردن بخشی از فروش: عدم صدور فاکتور یا ثبت تراکنش‌های فروش به صورت کامل
- عدم اعلام حساب‌های بانکی: استفاده از حساب‌های بانکی شخصی یا غیررسمی برای دریافت درآمدها و عدم اعلام آنها به سازمان مالیاتی
- ثبت هزینه‌های غیرواقعی: ثبت هزینه‌هایی که وجود خارجی ندارند یا مبالغ آنها بیشتر از واقعیت است، به منظور کاهش سود مشمول مالیات
موارد کتمان درآمد از دید سازمان امور مالیاتی
سازمان امور مالیاتی، با استفاده از سیستم‌های هوشمند و اطلاعاتی خود، موارد زیر را به عنوان شواهدی از کتمان درآمد در نظر می‌گیرد:
- مغایرت اطلاعات بانکی: اگر گردش حساب‌های بانکی یک کسب‌وکار با درآمد اعلام شده در اظهارنامه مالیاتی مطابقت نداشته باشد، این موضوع می‌تواند به عنوان کتمان درآمد تلقی شود.
- مغایرت با فاکتورهای فصلی (ماده ۱۶۹): اگر اطلاعات گزارش معاملات فصلی یک کسب‌وکار (به عنوان فروشنده) با اطلاعات گزارش‌شده توسط طرف مقابل (به عنوان خریدار) همخوانی نداشته باشد.
- مغایرت با اطلاعات گمرکی: برای شرکت‌های بازرگانی، عدم تطابق حجم واردات و صادرات با فروش اعلامی می‌تواند نشان‌دهنده کتمان درآمد باشد.
- کشف فاکتورهای صوری: استفاده از فاکتورهای جعلی برای ثبت هزینه‌های غیرواقعی.
- بررسی‌های میدانی: بازرسان مالیاتی با بررسی محل کسب، انبارها و دفاتر، ممکن است شواهدی از فروش‌های ثبت‌نشده پیدا کنند.
عواقب کتمان درآمد برای کسب‌وکارها
براساس قوانین مالیاتی ایران، کتمان درآمد عواقب مالی و حقوقی سنگینی دارد:
- جریمه سنگین مالیاتی:
- جریمه عدم تسلیم اظهارنامه: در صورت اثبات کتمان درآمد و عدم ارائه اظهارنامه، جریمه‌ای معادل ۳۰ درصد مالیات متعلق در نظر گرفته می‌شود.
- جریمه کتمان درآمد: جریمه‌ای معادل ۳۰ درصد مالیات کتمان‌شده به مودی تعلق می‌گیرد که این جریمه غیر قابل بخشودگی است.
- جریمه تأخیر در پرداخت: علاوه بر جریمه اصلی، به ازای هر ماه تأخیر در پرداخت مالیات، ۲.۵ درصد مالیات متعلق به عنوان جریمه در نظر گرفته می‌شود.
- محرومیت از معافیت‌ها: کسب‌وکارهایی که مرتکب کتمان درآمد شوند، از هرگونه بخشودگی مالیاتی یا معافیت قانونی محروم خواهند شد.
- مواجهه با اتهامات کیفری: در موارد شدید، کتمان درآمد می‌تواند به عنوان جرم مالیاتی شناخته شده و برای مدیران شرکت، مجازات‌های کیفری مانند حبس نیز به دنبال داشته باشد. خطاهای رایج در تکمیل اظهارنامه مالیاتی توسط مودیان را در این مقاله به طور کامل توضیح داده ایم.
چگونه از کتمان درآمد جلوگیری کنیم؟
برای اجتناب از این مشکلات و فعالیت در چارچوب قانون، رعایت نکات زیر ضروری است:
- حسابداری دقیق و منظم: تمامی تراکنش‌های مالی، اعم از درآمدها و هزینه‌ها، باید به صورت دقیق و کامل در دفاتر قانونی ثبت شوند.
- استفاده از نرم‌افزارهای مالی معتبر: استفاده از نرم‌افزارهای حسابداری که امکان ثبت دقیق اطلاعات و تهیه گزارش‌های استاندارد را فراهم می‌کنند.
- شفاف‌سازی تراکنش‌های بانکی: تمامی حساب‌های بانکی مرتبط با کسب‌وکار باید به سازمان امور مالیاتی اعلام شود. تمامی واریزی‌ها و برداشت‌ها باید دارای مستندات و توجیه مالی باشند.
- صدور فاکتورهای رسمی: برای هر فروش یا ارائه خدمت، فاکتور رسمی و معتبر صادر کنید و یک نسخه از آن را نزد خود نگه دارید. رعایت این نکته، مانع از این می شود که شما به کتمان درآمد متهم شوید.
- مراقبت در هزینه‌ها: فقط هزینه‌هایی را ثبت کنید که دارای فاکتور و مدارک معتبر هستند. از ثبت هزینه‌های صوری جداً خودداری کنید تا مشمول قوانین سختگیرانه مالیاتی در زمینه کتمان درآمد نشوید.
- استفاده از مشاور مالیاتی: کمک گرفتن از یک مشاور مالیاتی متخصص می‌تواند شما را از آخرین تغییرات قوانین آگاه کرده و از بروز هرگونه اشتباه سهوی یا عمدی جلوگیری کند.
شرکت خدمات مالی، مالیاتی و مدیریتی کارا، با دانش مشاوران باتجربه در کنار کسب وکارها قرار دارد تا از بروز هرگونه مشکل مالیاتی برای آنها جلوگیری کنید. از طریق راه های ارتباطی در صفحه تماس با ما، کادر نظردهی زیر یا شبکه های اجتماعی کارا، با ما در تماس باشید.
